Budowa małego domu – wybierz projekt domu z pompą ciepła dopasowaną do metrażu i potrzeb mieszkańców

Z tekstu dowiesz się:

• jak wyliczyć zapotrzebowanie na ogrzewanie małego domu,
• jakie ogrzewanie do małego domu wybrać,
• jakie jest przykładowe zapotrzebowanie na ciepło dla 4-osobowej rodziny,
• na co zwrócić uwagę przy planowaniu projektu domu z pompą ciepła.

Przyjmuje się, że mały dom ma do 120 m2 powierzchni. W związku z tym to właśnie dom o takim metrażu będzie przedmiotem przykładowej analizy. Dzięki poniższym wyliczeniom będzie Ci łatwiej wybrać najlepsze ogrzewanie małego domu, które będzie nie tylko najbardziej wydajnym, ale też przyjaznym dla środowiska rozwiązaniem.

Przeczytaj też: Dobór pompy ciepła. Poznaj zasady działania różnych rodzajów pomp do ogrzewania domu i wody

Budowa małego domu i ogrzewanie małego domu prądem – jak wyliczyć zapotrzebowanie?

Mały dom oznacza zwykle nieduże zapotrzebowanie na moc grzewczą, w związku z tym stosowane urządzenia nie będą tak duże, jak w przypadku domów 200-300 m². Pierwszy krok do odpowiedzenia na pytanie, czym ogrzewać mały dom, jest określenie potrzeb cieplnych budynku.

W dużym uproszczeniu możemy określić szacowane zapotrzebowanie na ciepło na podstawie powierzchni oraz standardu energetycznego budynku. Jeśli nie mamy podanej konkretnej wartości strat ciepła, to zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania domu określane jest w kWh i w przybliżeniu wynosi:

Zapotrzebowanie na ciepło budynku można zatem obliczyć w prosty sposób:

• Nowy budynek w standardzie WT 2021 120 m2 × 55 kWh/(m²×rok) = 6600 kWh/rok i przyjmując sprawność systemu centralnego ogrzewania na poziomie 85% otrzymujemy 6600/0,85 = 7764 kWh/rok.
• Gdy uwzględnimy również przygotowanie ciepłej wody użytkowej dla np. 4 osób przy dobowym poborze ciepłej wody – 50 l/osobę/dzień i temperaturze ciepłej wody 45°C, otrzymujemy zapotrzebowanie ciepła na potrzeby c.w.u. około 2980 kWh/rok.

Roczne zapotrzebowanie takiego budynku na potrzeby c.o. i c.w.u. jest równe 10 745 kWh/rok. Jednak należy pamiętać, że jest to szacunkowe określenie zapotrzebowania na ciepło i nie może być podstawą do precyzyjnego doboru źródła ciepła. Stanowi to jedynie pomoc na etapie wstępnej koncepcji instalacji ogrzewania małego domu, również hybrydowego ogrzewania domu.

Czym ogrzewać mały dom? Źródła ciepła

O kosztach ogrzewania domu decyduje jego zapotrzebowanie na ciepło oraz rodzaj źródła ciepła. Jednym z proponowanych rodzajów źródeł ciepła są nowoczesne kotły kondensacyjne, które maksymalnie obniżają wydatki domowników na ogrzewanie. Mogą one bowiem modulować swoją moc w zależności od potrzeb, bez niepotrzebnych strat energii.

W małych domach często brakuje przestrzeni na kotłownię i znajduje się ona w niewielkim pomieszczeniu, dlatego warto wybrać urządzenie o mniejszych wymiarach, wyróżniające się bardzo dobrą sprawnością. W tej roli odpowiedni będzie np. wiszący kocioł gazowy kondensacyjny ecoTEC plus VC o mocy nominalnej 15, 20, 25 lub 30 kW (w zależności od modelu). Dzięki kompaktowej budowie zmieści się na małej przestrzeni. Można go zawiesić na ścianie, z podłączeniem do instalacji gazowych, a pod nim umieścić zasobnik wody VIH R. Oprócz wersji ecoTEC plus VC dostępne są również inne warianty: kocioł dwufunkcyjny (ecoTEC plus VCW) oraz z wbudowanym zasobnikiem (ecoTEC plus VCI), które można zakupić w wielu wariantach mocy, żeby zapewnić odpowiednie dopasowanie do Twoich potrzeb.

Kotły kondensacyjne nie są jednak jedynym rozwiązaniem. Idealnie sprawdzi się również powietrzna pompa ciepła w domu jednorodzinnym marki Vaillant – aroTHERM Split. Urządzenie to wyróżnia się przede wszystkim tym, że jest to jedna z najcichszych pomp ciepła powietrze/woda na rynku, a należy pamiętać, że jeżeli dom jest wolnostojący, to musi spełnić pewne związane z tym wymagania i najczęściej odległość od granicy działki do budynku to 4 m (jeśli nie ma okien, to mogą to być 3 m). W przypadku małych domów mamy również często do czynienia z małymi działkami i w takich przesmykach między budynkiem a granicą działki najczęściej instalowane są pompy ciepła. Cicha praca pompy jest w takiej sytuacji niezwykle ważna. Poza tym aroTHERM Split składa się z dwóch jednostek połączonych ze sobą. Jednostka zewnętrzna może zostać zainstalowana np. na ścianie domu. Dzięki jednostce wewnętrznej – uniTOWER, która zajmuje tylko tyle miejsca co lodówka, oszczędzasz cenną przestrzeń w małym budynku. W uniTOWER znajdziesz zintegrowany zasobnik c.w.u do przechowywania ciepłej wody, która wystarczy na normalne wymagania czteroosobowej rodziny.

Przeczytaj też: Jak działa pompa ciepła powietrzna?

Ogrzewanie małego domu – zapotrzebowanie 4-osobowej rodziny

Ile zatem wyniesie ogrzanie małego domu i przygotowanie c.w.u. dla 4 osób? Znając zapotrzebowanie budynku na ciepło (kWh/rok) i mnożąc przez cenę jednostkową wybranego paliwa lub paliw (ceny energii i gazu – stan na lipiec 2023 r.), uzyskamy szacunkowe koszty ogrzewania domu.

W przypadku pomp ciepła, jeśli VAT za energię wynosi 23%, średnia cena prądu dla taryfy G11 wynosi około 1,5 zł/kWh. Jeśli uwzględnimy sprawność powietrznej pompy ciepła (przy ogrzewaniu podłogowym przyjmujemy 3,5, natomiast przy ogrzewaniu grzejnikami 3,0), otrzymujemy kolejno koszt wytworzenia 1 kWh ciepła:

• 1,5 zł/kWh: 3,5 = 0,43 zł/kWh (ogrzewanie podłogowe, temperatura zasilania 35°C) i roczny koszt ogrzewania powietrzną pompą ciepła wyniesie około 0,43 zł/kWh × 10745 kWh/rok = 4620,35 zł/ rok.
• 1,5 zł/kWh: 3,0 = 0,5 zł/kWh (ogrzewanie grzejnikami, temperatura zasilania 55°C) i roczny koszt ogrzewania powietrzną pompą ciepła wyniesie około 0,5 zł/kWh × 10745 kWh/rok = 5372,50 zł/ rok.

Przeczytaj też: Taryfy prądu G11 i G12W, czyli jaką taryfę prądu wybrać w domu z pompą ciepła?

W zależności, jaką pompę zastosujemy – powietrzną, wodną czy gruntową, taką jak np. flexoTHERM, roczny koszt ogrzewania będzie się różnił.

W przypadku ogrzewania budynku kotłem gazowym kondensacyjnym średnia wartość opałowa gazu ziemnego wynosi 10 kWh/m3. Z kolei średnia cena jednostki to 3,15 zł w taryfie W-3. Cena uzyskania 1 kWh energii będzie efektem dzielenia ceny jednostki przez średnią wartość opałową. W przypadku gazu ziemnego wyniesie zatem 0,32 zł/kWh. Biorąc pod uwagę analizowany budynek, roczny koszt ogrzewania gazem ziemnym wyniesie 0,32 zł/kWh × 10 745 kWh/rok = 3438,40 zł/rok.

Stwórz ciepły dom – projekty budynku i ogrzewania zaplanuj przed startem prac

Przy wyborze projektu domu rzadko zastanawiamy się nad tym, jakiego rodzaju urządzenie grzewcze wybrać i czy jego użycie spowoduje zmiany w projekcie budynku. Nawet w przypadku małych domów tanich w budowie zwykle skupiamy się głównie na estetyce, funkcjonalności i możliwości zabudowy działki. Warto jednak zawczasu przemyśleć, jaki projekt domu z pompą ciepła lub kotłem wybrać, aby nie zwiększyć kosztów utrzymania budynku i uniknąć błędów na etapie instalacji.

By wybrać najlepszy projekt domu z pompą ciepła, należy przede wszystkim jak najdokładniej określić potrzeby cieplne budynku. Będą one miały wpływ na dobór pompy ciepła, a tym samym dobór dolnego źródła ciepła. Określenie potrzeb energetycznych budynku jest szczególnie istotne w przypadku pomp ciepła typu solanka-woda. Dolne źródło ciepła, czyli grunt, będzie musiało bowiem dostarczyć wymaganą ilość ciepła, a przy tym móc się zregenerować cieplnie po sezonie grzewczym.

Na co należy zwrócić uwagę?

• W przypadku budynków wolno stojących zwykle dysponujemy wieloma opcjami wykonania dolnego źródła ciepła. Zwiększone odległości od sąsiednich budynków i duża powierzchnia działki dają możliwość wykonania kolektora poziomego czy sond pionowych lub swobodnego ustawienia pompy ciepła typu powietrze-woda. W budynkach szeregowych przy zwartej zabudowie trzeba już zwrócić uwagę na miejsce montażu powietrznej pompy ciepła. Zbyt osłonięte miejsce (np. wiata, murek itp.) może nadmiernie wzmacniać poziom hałasu.
• Wymagania dla kotłowni z pompą ciepła są zdecydowanie niższe niż dla kotłów grzewczych (szczególnie na paliwa płynne i stałe). Sprowadzają się w zasadzie do wymogu odpowiedniej kubatury pomieszczenia. Zwykle w małych domach energooszczędnych wystarcza maksymalnie do 6 m3 (to jest ok. 2,5 m2 przy wysokości pomieszczenia 2,5 m). Z kolei dom może być pozbawiony komina, co zdecydowanie obniża koszty zakupu materiałów i budowy. Nie ma także potrzeby wydzielania magazynu paliwa ani budowy przyłącza gazu ziemnego.
• Wytwarzanie energii elektrycznej we własnej domowej instalacji fotowoltaicznej pozwala osiągnąć nawet standard zeroenergetyczny budynku. Zużycie energii pierwotnej w rocznym bilansie domu będzie wówczas zerowe.

Ogrzewanie małego domu i zaplanowanie projektu ogrzewania na etapie przygotowania do budowy nie musi kosztować majątku. Należy jednak wyjątkowo rzetelnie podejść do kwestii wyliczenia zapotrzebowania. Jeśli nie wiesz, jak się do tego zabrać, możesz poprosić specjalistów Vaillant o pomoc.

Przeczytaj też: Jak uniknąć najczęściej popełnianych błędów przy montażu pomp ciepła? Wybierz sprawdzonego instalatora!