Wentylacja mechaniczna w starym domu. O czym warto wiedzieć?

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są korzyści wentylacji mechanicznej,
• jak działa wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła,
• czym rożni się instalacja rekuperacji w starym domu, a czym w nowym budynku,
• jaki wpływ ma rekuperacja na wilgotność powietrza.

Sprawna wymiana powietrza w domu jednorodzinnym lub mieszkaniu poprawia komfort życia jego mieszkańców, tworzy warunki bezpieczne dla ich zdrowia oraz zmniejsza ryzyko występowania zbyt dużej wilgoci lub zaduchu. Aby w domu funkcjonował odpowiedni przepływ powietrza, stosuje się najczęściej wentylację naturalną lub wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, tzw. rekuperację. Rekuperacja w starym domu to rozwiązanie wybierane coraz częściej – zwłaszcza jeśli budynek jest poddawany kompleksowej modernizacji.

Dlaczego rekuperacja w starym domu może być lepsza od wentylacji naturalnej?

Wentylacja mechaniczna dba o wymianę powietrza w domu wtedy, gdy wentylacja naturalna (nazywa również grawitacyjną) okazuje się niewystarczająca. Pod pojęciem wentylacji naturalnej rozumiemy naturalny ciąg, który powstaje na skutek różnicy temperatur między powietrzem na zewnątrz i wewnątrz budynku. W lokalach mieszkalnych i domach jednorodzinnych wentylacja naturalna wiąże się z koniecznością wykonania:

• kominów z pionowymi kanałami sięgającymi ponad dach,
• nawiewników okiennych lub ściennych.

Wentylacja naturalna działa najlepiej, gdy występuje duża różnica ciśnień między powietrzem na zewnętrz a powietrzem w środku. Dzięki temu powietrze może swobodnie wpadać do pomieszczenia, a później wydostawać się przez kratki wentylacyjne. Wentylacja naturalna wykazuje więc największą skuteczność zimą, gdy na zewnątrz występuje ujemna temperatura, oraz w trakcie silnie wietrznych dni.

Latem, gdy temperatury powietrza na zewnątrz i wewnątrz budynku są podobne, wentylacja naturalna przestaje sprawnie działać. Dodatkowo gorące powietrze wpadające do pomieszczenia jeszcze bardziej podnosi temperaturę w środku. Wentylacja naturalna funkcjonuje więc w sposób mało przewidywalny – inaczej w zależności od warunków wewnętrznych i zewnętrznych. Dlatego najczęściej nie spełnia swojej roli i nie odprowadza nadmiaru wilgoci z budynku i dostarcza zbyt małą ilość świeżego powietrza. Rozwiązaniem tego problemu może być wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła.

Jak działa wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła?

Aby cieszyć się świeżym powietrzem przez cały rok, niektórzy właściciele domów i mieszkań decydują się na montaż wentylacji mechanicznej nawiewnej, wywiewnej lub nawiewno-wywiewnej z dodatkowym odzyskiem ciepła.

• Wentylacja nawiewna – polega na mechanicznym wprowadzeniu powietrza do wnętrza domu i wywiewaniu go w naturalny sposób.
• Wentylacja wywiewna – polega na naturalnym wprowadzeniu powietrza do domu i mechanicznym wyprowadzaniu go na zewnątrz.
• Wentylacja nawiewno-wywiewna – polega na mechanicznej metodzie wprowadzania i wyprowadzania powietrza.

Wentylacja nawiewno-wywiewna może posiadać także funkcję odzysku ciepła. Cały system składa się wówczas z kilku zintegrowanych elementów – czerpni i kratki wywiewnej, kanałów powietrznych, centrali wentylacyjnej, rozdzielacza nawiewu oraz nawiewników i wywiewników.

• Czerpnia i kratka wywiewna

Przez czerpnię powietrze trafia do kanałów powietrznych lub centrali. Przez kratkę wywiewną zużyte powietrze wydostaje się na zewnątrz domu lub mieszkania.

• Kanały powietrzne

Kanały zainstalowane w ścianach i podłogach służą do transportu nawiewanego i wywiewanego powietrza. Kanały powietrzne łączą także wszystkie elementy systemu rekuperacji.

• Centrala wentylacyjna

W głównym urządzeniu (rekuperatorze) działają wentylatory, które napędzają powietrze. W centrali odbywa się też oczyszczanie i podgrzewanie nawiewanego powietrza oraz wywiewanie powietrza zużytego. W upalne dni doskonale sprawdzi się urządzenie recoVAIR VAR wyposażone w system chłodzenia, które obniży temperaturę powietrza nawiewanego do mieszkania.

• Rozdzielacz nawiewu

Rozdzielacz nawiewu kieruje powietrze do poszczególnych pomieszczeń. Jego zadaniem jest także transport powietrza pobieranego przez wywiewnik z łazienki i kuchni, tak aby trafiło ono do centrali.

• Nawiewniki i wywiewniki

Nawiewniki znajdują się w pokojach dziennych (salonach, sypialniach, gabinetach), natomiast wywiewniki – w kuchniach i łazienkach. Dzięki wywiewnikom powietrze może wydostać się z pomieszczeń do kanałów.

Zobacz, na czym polega działanie rekuperatora.

Wentylacja mechaniczna w starym domu i nowym budynku

Zastosowanie wentylacji mechanicznej w formie tzw. rekuperacji w starym budynku jest trudniejsze w porównaniu do inwestycji w nowobudowanym domu. Wymaga bowiem wkomponowania w budynek centrali wentylacyjnej oraz bezkolizyjnego poprowadzenia przewodów wentylacyjnych z pominięciem już istniejących instalacji wewnętrznych. Zakup systemu z rekuperatorem to dość droga inwestycja, często wynosząca od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Kanały wentylacyjne muszą docierać do każdego pomieszczenia, więc ich sieć należy rozmieścić w całym domu i ukryć w ścianach i podłodze. Dlatego montażem wentylacji mechanicznej w starym domu należy zająć się w trakcie generalnego remontu.

Ponadto zastosowanie rekuperacji w starym domu może wymagać niestandardowych rozwiązań, np. central wentylacyjnych o obniżonej wysokości (zabudowa w suficie podwieszonym) czy też zabudowy izolowanych cieplnie przewodów wentylacyjnych na ścianie zewnętrznej budynku. Większość trudności budowlano-konstrukcyjnych można jednak rozwiązać dzięki wykonaniu dokładnego projektu architektonicznego i budowlanego. Interesującym rozwiązaniem dla starych domów jest system wentylacji zdecentralizowanej. Można dzięki niej uniknąć konieczności stosowania przewodów powietrznych trudnych do zabudowy w starym domu.

Wentylacja w starym domu a wilgotność powietrza

Częstym problemem w starych budynkach jest nadmiar wilgoci w powietrzu. Wilgoć negatywnie wpływa na samopoczucie i zdrowie człowieka, ale przede wszystkim grozi rozwojem pleśni i bakterii w przegrodach budynku. W domu jednorodzinnym zamieszkałym przez 4-osobową rodzinę powstaje przeciętnie 10-15 litrów wody w postaci pary wodnej. W skali roku jest to więc nawet ponad 5000 litrów wody, która – przy niedostatecznej wentylacji – będzie się gromadzić w konstrukcji budynku. Wilgoć nie jest wbrew niektórym opiniom usuwana przez ściany budynku. „Oddychanie ścian” pozwala usunąć nie więcej niż 3% wilgoci. Pozostała część musi być usuwana za pomocą wentylacji.

Choć ceny rekuperatorów są dosyć wysokie, a instalacja systemu wymaga ingerencji w konstrukcję ścian i podłóg, ich montaż wiąże się z wieloma korzyściami.

• Stary dom, w którym działa rekuperator, ma zawsze dostęp do świeżego powietrza, niezależnie od warunków panujących na zewnątrz.
• W domu z rekuperatorem nie występuje zawilgocenie powietrza.
• Dom jest wolny od smogu i pyłu z zewnątrz, ponieważ rekuperator filtruje nawiewane powietrze.
• Rekuperator pozwala zaoszczędzić na ogrzewaniu.
• Część rekuperatorów ma także funkcję chłodzenia powietrza.

Zobacz, dlaczego warto mieć rekuperator.